ماهی Lates calcarifer که در آسیا به نام باس دریایی ( سی باس ) و در استرالیا باراموندی شناخته می شود ، یکی از اعضاء بزرگ خانواده Latidae است که قادر به تحمل محدوده شوری بالایی بوده (Euryhaline) و پراکنش آن ، از منطقه غرب اقیانوس هند تا اقیانوس آرام از خلیج فارس تا چین ، تایوان ، پاپوا گینه نو و شمال استرالیا گزارش شده است . باراموندی در دسته ماهیان کاتادروموس ( فرو رو ) تقسیم بندی می شود که در فصل تولید مثل ، محل زندگی خود در آب های شیرین و لب شور را ترک گفته و به آب های شور دریایی ( غالبا ً در دهانه خوریات ) مهاجرت می نماید.
ماهی سی باس آسیایی در کشورهای مختلف به نام های متفاوتی شناخته می شود ، اما ریشه نام Barramundi را باید در زبان بومیان استرالیایی جستجو کرد . در میان این قبایل ، نام باراموندی به معنای”ماهی فلس درشت رودخانه”از روزگاران قدیم رایج بوده است.
از جمله مزایایی که باراموندی را به عنوان گزینه ای ایده آل برای آبزی پروری مطرح ساخته است می توان به موارد زیر اشاره نمود :
-مقاومت و تحمل بالا نسبت به تراکم و تغییرات فیزیولوژیک .
-این گونه به دلیل همآوری بالا در جنس ماده ، گزینه ای مطلوب برای تکثیرمصنوعی بچه ماهی است .
-تکثیر این ماهی در هچری نسبتا ساده است .
-تغذیه باراموندی با غذای پلت ساده بوده و ماهی های جوان در این گونه به راحتی با این نوع غذا خو می گیرند .
-سرعت رشد باراموندی بالاست و وزن برداشت آن ، بین شش ماه تا دوسال به وزن350 گرم تا 3 کیلوگرم بالغ می گردد.
-امروزه ماهی باراموندی در بسیاری از کشورهایی که در حوزه پراکنش این گونه قرار گرفته اند پرورش دادهشدهو تولید آن عمدتا در قفس های کوچک ساحلی در منطقه جنوب شرق آسیا انجام می شود .
-کشور استرالیا در سال های اخیر ، روند توسعه مزارع پرورش ماهی باراموندی را در مقیاس کلان و تجاری تجربه نموده که براساس الگوی صنعتی شدن آبزی پروری دراروپا بوده است .در مناطق غیر گرمسیر (همچون جنوب استرالیا و شمال شرقی ایالات متحده آمریکا ) ، پرورش باراموندی اغلب در سیستم های مدار بسته انجام می شود .
روش های پرورش
غالبا پرورش ماهی باراموندی در قفس انجام می شودو در این زمینه هر دو نوع قفس ثابت و شناور مورد استفاده قرار می گیرد . اندازه قفس ها معمولا بین 3* 3 تا 10*10 با ارتفاع 2 تا 3 متر در نظر گرفته می شود .در استرالیا و ابالات متحدهآمریکا ، تعدادی از مزارع پرورش باراموندی با سیستم مدار بسته آب شیرین یا لب شور احداث شده که به فیلتراسیون فیزیکی یا بیولوژیک تجهیز گردیده اند .از چنین مزارعی می توان در مناطقی که به دلیل دمای پایین قابلیت پرورش باراموندی موجود نیست ( همچون جنوب استرالیا و شمال شرقی ایالات متحده آمریکا ) بهره برد .از مزایای عمده این قبیل سیستم ها ، نزدیکی آن ها به بازار مصرف و کاهش قیمت تمام شده محصول از طریق حذف هزینه های جابجایی و حمل و نقل می باشد .
علاوه بر این ، باراموندی ، خارج از سیستم قفس ، در استخرهای خاکی و یا دارای پوشش بستر نیز قابل پرورش می باشد . این شیوه پرورش در آسیا به free ranging ( چرای آزاد ) معروف است .
در این سیستم ، ماهی های جوان باراموندی (به وزن 20 تا100 گرم ) با تراک 0.25 تا 2 قطعه در متر مربع در استخرها ذخیره سازی می شوند .
عمدتا ً ماهی های باراموندی را در مزارع پرورش با پلت های ترکیبی تغذیه می کنند با این حال هنوز هم استفاده از ماهی های هرز در مناطقی که هزینه تهیه این آیتم غذایی ارزان تر از غذای پلت بوده و یا دسترسی به آن آسان تر است ، معمول می باشد . در تغذیه باراموندی با غذای پلت، تعداد دفعات غذادهی در ماه های گرم سال 2 باردرروز و در ماه های سرد 1 بار می باشد .در مزارع بزرگ ، غذادهی توسط دستگاه های غذاپاش اتوماتیک و در مزارع کوچکتر ، به صورت دستی انجام می شود . در این سیستم تغذیه ، در شرایط آزمایشگاهی ، ضریب تبدیل این ماهی ، بین 1 تا 1.2 گزارش شده اما در مقیاس تجاری ، ، معمولا ضریب تبدیل بین 1.2 تا 1.8 در نوسان است . با این حال ،FCR تحت تأثیر فصل ، متغیر بوده و غالبا ً در فصل زمستان تا حدود 2 افزایش می یابد.
منبع : کتاب آشنایی با تکثیر و پرورش ماهی سی باس آسیایی
ترجمه و تألیف: علی قوام پور