رشد شدید جلبکها
رشد شدید جلبکها در حوضچههای پرورش میگو دلایل متنوعی دارد.
- مدیریت ضعیف خوراک
- تجمع باقیمانده مواد غذایی در بستر حوضچه
- مدفوع میگو در کل دوره پرورش
- بستر آلوده استخر به دلیل آمادهسازی نامناسب استخر
- تغییر ناگهانی آبوهوا در حوضچه پرورش که بین آفتاب گرم و باران بدون توقف بسیار سریع تغییر میکند.
نکته:
- باران مداوم موجب کاهش سریع شوری در حوضچه پرورش میگو میشود و در این وضعیت سطح آب طبقهبندی میگردد تا بهترین شرایط برای رشد جلبکهای مضر ایجاد شود. در این وضعیت در سطح حوضچه لایهای سبزرنگ تشکیل خواهد شد.
- این لایه در زیر نور آفتاب گرم و شدید، روی سطح آب و در امتداد جریان باد شناور میگردد. استقرار هوای گرم به مدت طولانی همراه با رعدوبرق ناگهانی بهسرعت عوامل محیطی حوضچه پرورش میگو را تغییر میدهد. درنتیجه، روند تجزیه مواد آلی در حوضچه افزایش مییابد و بسیاری از مواد مغذی موردنیاز برای تسهیل شکوفایی جلبکهای مضر تولید میگردد.
رشد شدید جلبکها در استخرهای آبزی پروری
تکنیکهای کنترل شکوفایی جلبکی
پرورشدهندگان باید راهحلهایی برای غلبه و جلوگیری از شکوفایی جلبکهای سمی در استخرهای پرورش میگو داشته باشند. شرایط لازم برای رشد جلبکها مواد مغذی موجود در آب و نور است؛ بنابراین، نظارت مستمر بر روی رنگ آب و کاهش مواد مغذی در آب روشی برای محدود کردن رشد بیشازحد جلبکهاست.
- حذف جلبکهای مرده و تعویض آب در صورت تصفیه در حوضچه رسوب. این روش به کاهش تراکم جلبک در حوضچههای پرورش میگو کمک شایانی میکند.
- کنترل غذادهی و اصلاح غالبیت جلبکی توسط پروبیوتیکها با تخمیر ملاس (پس از ۳ تا ۶ ساعت انکوبه شبانه) ضروری است.
- تیمار جلبک در طول شب با استفاده از آهک با دوز مجاز کمتر از ۲۰ کیلوگرم برای هر ۱۰۰۰ مترمکعب آب صورت میگیرد. توصیه میگردد پس از عملیات آهک پاشی، به ازای هر ۱۰۰۰ مترمکعب آب، ۲۰ کیلوگرم زئولیت به حوضچه اضافه کنید، لجن و گلولای ایجادشده را از طریق سیفون منظم بستر حوضچه خارج نمایید.
- برای رشد سیانوباکتریها در حوضچه، یکی از مؤثرترین روشها افزایش شوری از طریق تأمین آب دریا یا افزودن نمک به آب با مقدار ۱۰ کیلوگرم در هر ۱۰۰۰ مترمکعب (بهصورت آویزان به کت واک یا هوادههای پروانهای) است.
- ذخیرهسازی ماهی تیلاپیا به همراه میگو؛ تیلاپیا اغلب در سطح میانی و پایینی آب حوضچه پرورش زیست مینماید. این ماهی میتواند ۳۰-۶۰ درصد از پروتئین موجود در جلبکها، بهویژه سیانوباکتری ها و جلبکهای سبز را هضم کند و به تثبیت کیفیت آب در حوضچه کمک مینماید.
- استفاده از جلبککشها در حوضچه پرورش میگو توصیه نمیگردد زیرا مواد شیمیایی موجب تجزیه سلولها و آزاد شدن سموم در آب میشوند که درنهایت منجر به از بین رفتن میگو خواهد شد.
- از طرفی فسفر موجود در آب را میتوان با استفاده از مواد افزودنی شیمیایی مانند آلوم بافر شده (سولفات آلومینیوم همراه با سدیم آلومینات به نسبت ۲: ۱) غیرفعال یا بلوکه نمود.
نکته: آلوم میتواند در آب فلاکهای رسوب شونده تشکیل دهد و فسفر را از ستون آب خارج کند زیرا تهنشین میشود. بعلاوه، همانطور که آلوم رسوبات بستر را میپوشاند، با فسفرهای آزادشده از رسوبات پیوند برقرار نموده و از انتشار آنها به ستون آب جلوگیری مینماید، بنابراین این ماده غذایی بهراحتی در دسترس جلبکها نیست.
نکاتی که باید پرورش دهندگان رعایت کنند:
- پرورشدهندگان نباید از فسفات برای کنترل رنگ آب استخرهای میگو استفاده کنند زیرا موجب شکوفایی سیانوفیتها خواهد شد.
- توصیه میگردد قبل از ذخیرهسازی، آمادهسازی حوضچه را بهصورت اصولی انجام دهید، جلبکهای موجود در خاک بستر را از بین ببرید و از گرفتن آب از منابع دارای شکوفایی جلبکی خودداری کنید.
- ایجاد زنجیره فلزی در بستر شرایطی را که باعث میشود جلبکها بهشدت رشد کنند از بین میبرد.
- توصیه میگردد هرروز با دقت از حوضچههای پرورش بازدید کنید تا ظهور سیانوباکتری ها را در اولین فرصت تشخیص دهید. با انجام این کار، فرآیندهای درمان جلبکها آسانتر و سریعتر صورت میگیرد.
- بهمنظور مدیریت دینوفلاژلهها، پرورشدهندگان نباید از منابع آبی دارای شکوفایی جلبکی برای پرورش میگو استفاده نمایند. اگر منابع آبی شکوفایی جلبکی دارند، تعویض آب حوضچه نیز توصیه نمیشود.
شکوفایی جلبکی
نگارنده: فرزانه امانی کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان