استفاده از دستگاه‌های غذاده خودکار، سبب کاهش هزینه‌های تولید، بهبود رشد و ضریب تبدیل غذایی و نیز کاهش هزینه‌‌ها می‌شود..

کارایی دستگاه‌های غذاده خودکار

دستگاه‌های غذاده خودکار، برای استخرهای بزرگ بسیار مناسب هستند زیرا قادر به پخش غذا تا شعاع حدود ۱۰ متر می‌باشند. کارآمدی این دستگاه‌ها کاملاً مرتبط با شکل و اندازه استخر است.

جانمایی دستگاه‌های غذاده خودکار

دستگاه‌های غذاده باید در عمیق ترین نقطه استخر روی کت واک که ۱۲ تا ۱۱ متر به سمت مرکز استخر پیش رفته، نصب شود. غذای پخش شده نباید زیاد به دستگاه‌های هواده نزدیک باشد. جریان ایجاد شده توسط هواده، قادر است غذا را  از دسترس میگو خارج کند. لوله پخش غذا، می‌بایست حدود ۶۰ تا ۸۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح آب استخر قرار گیرد. هرچه دهانه لوله بالاتر از سطح آب باشد شعاع توزیع غذا نیز افزایش خواهد یافت.

توصیه می‌شود، برای نصب دو غذاده خودکار در یک استخر، آنها به شکل موازی و با فاصله حدود 25 تا 30 متر از یکدیگر قرار بگیرند. از این رو منطقه توزیع غذای هر دستگاه با دیگری همپوشانی ندارد. در استخرهای دراز با عرض نسبتاً کم، هریک از دستگاه‌ها بایستی در یک انتهای استخر نصب شوند.

تغذیه خودکار

غذادهی توسط دستگاه‌های غذاده اتوماتیک را باید از روز ۱۵ تا ۲۵ پرورش و یا از زمانی که قطر غذا به 1/8 تا ۲ میلی متر می‌رسد آغاز نمود. تا قبل از این زمان لازم است غذادهی به صورت معمول و دستی انجام شود. بعضی از پرورش دهندگان در تایلند، استفاده از این دستگاه‌ها را بعد از اولین بیومتری و تعیین بازماندگی و متوسط سایز میگو شروع می‌کنند.

تنظیم زمان غذادهی

اغلب پرورش دهندگان، ترجیح می‌دهند زمان پخش غذا و فواصل غذادهی، برای میگوهای کوچک‌تر، کوتاه‌تر بوده و به تناسب رشد میگو، این زمان افزایش یابد. شکل دیگری از تنظیم زمان غذادهی، بر اساس کنترل مدت زمان کارکرد دستگاه غذاده در طول روز است. بعضی از پرورش دهندگان ترجیح می‌دهند این زمان بین ساعت ۷ صبح تا ۸ شب باشد. در حالیکه برخی دیگر این زمان را برای ۲۴ ساعت شبانه روز تنظیم می‌نمایند.

بررسی مصرف غذا

سینی‌های مورد استفاده برای ارزیابی مصرف غذا با دستگاه‌های غذاده اتوماتیک، دو سینی به ازاء هر دستگاه است. یکی از سینی‌ها در فاصله 1/5 تا ۲ متر و دیگری ۶ تا ۸ متر از دستگاه غذاده قرار داده می‌شود. سینی‌ها نباید با بستر استخر تماس داشته باشند و می‌بایست در فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر بالاتر از بستر قرار گیرند.

محل نصب سینی‌های غذاده‌های خودکار

محل نصب سینی‌ها باید در مکانی باشد که مقدار کافی غذا در آن نقطه توزیع و یا حداقل پخش غذا در آنجا از سایر نقاط استخر کمتر نباشد. در این سینی‌ها به هیچ وجه نباید بصورت دستی، غذایی ریخته شود. معمولاً پرورش دهندگان هر ۲ ساعت یکبار، ۴ تا ۵ مرتبه در طول روز سینی‌های غذادهی را بررسی می‌کنند. اگر غذایی در سینی‌ها باقیمانده باشد بایستی مدت زمان بین دفعات پخش غذا افزایش و یا زمان توزیع غذا به نحو مقتضی کاهش یابد.

پسماند کمتر، کیفیت آب مطلوب تر

دستگاه های غذاده اتوماتیک، به ویژه برای تغذیه میگوی لیتوپنئوس وانامی، تجهیزات مناسبی به شمار می روند چرا که رفتار تغذیه این گونه به صورتی است که همزمان با شنای سریع غذا را نیز مصرف می کنند.

اگر غذا در مقادیر کم، در مساحت زیاد و با فواصل زمانی تنظیم شده و مناسب توزیع شود احتمال اینکه غذای مصرف نشده در سطح بستر استخر باقی بماند بسیار کم است. امکان غذادهی بیش از اندازه، با استفاده از دستگاه‌های غذاده اتوماتیک به حداقل رسیده و کیفیت بستر استخر تا انتهای دوره پرورش وضعیت مطلوبی خواهد داشت.

در مقابل، وقتی غذادهی به صورت دستی انجام می گیرد مقدار زیادی غذای پلت به یکباره در مساحتی محدود پخش می شود. بخشی از این غذا به صورت مصرف نشده به مدت زیاد در کف استخر باقی مانده و ترکیبات جاذب و مغذی آن به تدریج در آب استخر نشت می کند. اگر مقدار غذای موجود در استخر مصرف نشود، میزان مواد آلی و آمونیاک تجمع یافته در خاک بستر افزایش می یابد. در نتیجه مقدار اکسیژن محلول در آب کاهش یافته، بر رشد، بازماندگی و ضریب تبدیل غذایی تأثیر سوء خواهد نهاد.

توصیه‌های مدیریتی

• اگر بیش از یک دستگاه غذاده در استخر مورد استفاده قرار می گیرد، هر دو دستگاه می بایست همزمان راه اندازی شوند تا غذا در یک زمان در استخر توزیع گردد.
• بطور معمول دستگاه های غذاده در طول روز بکارگرفته می شوند تا میگوها در ساعات شب از تولیدات طبیعی استخر تغذیه نمایند. اگر این دستگاه ها بصورت ۲۴ ساعته فعال بوده و نظارتی در ساعات شب بر وضعیت استخر صورت نگیرد، امکان کاهش اکسیژن محلول در آب استخر وجود دارد.
• باید به خاطر داشت که پلت های درشت تر در فواصل بیشتری از دستگاه غذاده نسبت به سایزهای کوچکتر پرتاب و توزیع می شوند.
• اگر در بین میگوهای استخر اختلاف سایز زیادی مشاهده شود می‌بایست میگوهای کوچکتر به روش دستی غذادهی شوند و پس از تعیین میزان مناسب غذا، تنظیم و استفاده مجدد از دستگاه غذادهی انجام می شود.
• در مناطق دارای وزش باد شدید، بایستی اطراف دایک را با استفاده از تور محصور کرد تا غذای پخش شده از محیط استخر خارج نگردد.
• هرگاه مقدار زیادی غذا در سینی باقیمانده و هوا تیره و یا بارانی است، دستگاه غذاده باید به مدت چند ساعت در روز خاموش گردد.

نگارنده: ساراپارسا کارشناس ارشد شیلات