میگوی سفید غربی(وانامی) در مقایسه با دیگر گونه‌ها نسبت به بیماری‌ها مقاوم‌تر است، اما در مقابل بیماری ویروسی لکه سفید و تورا که موجب مرگ‌ومیر شدیدی می‌شوند به‌شدت آسیب‌پذیر و ناقل بیماری (IHHN) (که منجر به ناهنجاری‌های ریختی می‌شود) می‌باشد.

تاریخچه:

سندروم تورا برای اولین بار در میگوهای پنائیده و توسط جیمنز در سال 1992 از مزارع پرورش وانامی در نزدیکی دهانه رود تورا شناسایی شد.

در اوایل سال 1999 ویروس تورا به همراه مولدین وحشی از آمریکای جنوبی به تایوان وارد و باعث بروز مرگ‌ومیر شدید در مزارع میگو (تا 80% در 3 روز) شد. این بیماری پس از تایوان در چین شایع گردید.

بیماری تورا، یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های میگو است که صنعت پرورش میگو را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عامل ایجادکننده این بیماری

 یک نوع ویروس می‌باشد که میگو را در تمام مراحل پرورش مبتلا می‌کند. این ویروس در برابر حرارت و شوری بالا حساس‌تر بوده و خود را نشان می‌دهد که می‌تواند 30-28 روز در آب زنده بماند. این بیماری می‌تواند به‌وسیله خود میگو و حتی انواع پرندگان و حشرات از استخری به استخر دیگر منتقل شوند. ویروس این بیماری در عرض دو تا چهار هفته بعد از ذخیره‌سازی پست لارو باعث بیماری شده و بیشتر در زمان پوست‌اندازی میگو مشاهده می‌گردد. شدت بیماری، قبل از پوست‌اندازی اتفاق می‌افتد که در این حالت ضعیف شدن میگوها، نرم شدن پوسته، خالی بودن دستگاه گوارش و انتشار رنگ‌دانه‌های قرمزرنگ به‌ویژه در ناحیه دم (به این لحاظ نام عمومی آن بیماری دم قرمز است) مشاهده می‌شود شکل زیر علائم ظاهری بیماری میگو را در ناحیه دم میگو نشان می‌دهد.

میزبان‌های حساس:

میزبان اصلی TSV میگوی Litopenaeus vannamei  و  Litopenaeus stylirostris   می‌باشد.

اما در گونه‌های دیگر پنئیده مثل P.setiferus  و P.chinensis  و … به‌صورت تجربی ایجادشده است.

ناقلین و منابع آلوده‌کننده:

1) پرندگان دریایی

2) حشرات آبزی

3) تولیدات منجمد آلوده به TSV

شیوه  انتقال:

1) عمودی: از مولدین آلوده به نوزادان

2) افقی: از طریق هم‌جنس خواری یا آب‌های آلوده‌شده

علائم بیماری تورا در میگو عبارت‌اند از:

• بی‌حالی
• توقف تغذیه
• حیواناتی که در هنگام مرگ در لبه استخر جمع می‌شوند.
• افزایش ناگهانی حضور پرندگان دریایی در حال ماهیگیری در استخرها
• شروع ناگهانی مرگ‌ومیر بالا در میگوهای پست لارو یا جوان
• پوسته نرم

مرحله حاد:

نشانه‌های عمده میگوهای مبتلابه مرحله تحت حاد تورا عبارت‌اند از:

1) توسعه رنگ‌‌ دانه‌های قرمز که به میگوهای آلوده، رنگ متمایل به قرمز کمرنگ عمومی می‌دهد.

2) یوروپود و پاهای شنا، رنگ قرمز واضح می‌گیرند (علت نام‌گذاری بیماری دم قرمز)

3) میگوهای با آلودگی تحت حاد در خلال پوست‌اندازی می‌میرند.

میگوهایی که دارای نشانه‌های تحت حاد هستند اغلب دارای پوسته نرم، لوله گوارش خالی و اغلب در آخر مراحل پوست‌اندازی هستند.

مرحله مزمن:

تعداد کم تا متوسط میگوها در استخرهای آلوده، ضایعات سیاه‌رنگ روی پوست بیرونی شبیه به بیماری پوسته باکتریایی را بروز می‌دهند. این میگوها می‌توانند از پوسته نرم و گسترش رنگ‌ دانه‌های قرمز برخوردار باشند یا این‌گونه نباشند، یا ممکن است رفتار و تغذیه عادی داشته باشند.

روش‌های تشخیص بیماری:

تشخیص اولیه:

1. با استفاده از نشانه‌های بیماری در روی بدن میگو
2. تهیه گسترش مرطوب از ضمائم (می‌توان به مرگ بافتی پوشش کوتیکولی در میگوهای بیمار پی برد.)

تشخیص نهایی:

1. روش PCR
2. روش تشخیص بافت‌شناسی متداول (هیستوپاتولوژی)

کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ویروسی

بیماری‌های ویروسی روش درمانی خاصی ندارند و تنها راه جلوگیری و پیشگیری از وقوع بیماری با مدیریت صحیح پرورش می‌باشد که بایستی به نکات زیر توجه شود.

آماده سازی

خشک نمودن استخر بعد از برداشت،خارج نمودن بقایای مواد آلی، شخم زدن، آهک پاشی

 ذخیره سازی پست لارو

رعایت شاخص‌های انتخاب بچه میگو، بسته بندی و انتقال صحیح پست لارو، آداپتاسیون و رها سازی متناسب با روش های استاندارد پست لاروها

 پرورش و کیفیت آب استخر

حفظ شکوفایی مناسب فیتوپالنکتون‌ها، حفظ فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب مثل : اکسیژن محلول، pH، شوری، نیتریت، نیترات، آمونیاک، BOD، سولفید هیدروژن

 تغذیه

غذادهی بر اساس نیاز های غذایی در تمام مراحل رشد میگو، تهیه غذا از محل مناسب و با کیفیت، نگهداری غذا در مکان و دمای مناسب(جلوگیری از ترشیدگی غذایی وآلودگی باعوامل قارچی و باکتریایی)

نگارنده: ساراپارسا کارشناس ارشد شیلات