بیماری سندروم آبشش سیاه در میگو بیشتر به فاکتورهای محیطی آب مربوط است. سیاه شدن آبشش به دلیل رنگدانههای ملانین است که در بخش ملتهب و نکروز بافتی آبشش تجمع پیدا میکنند. غلظت بالای فلزات سنگین و مواد شیمیایی مانند کادمیوم، مس، پرمنگنات پتاسیم، ازن، نفت خام، آبهای با اسیدیته بالا، آمونیاک و نیتریت میتوانند سبب سیاه شدن آبشش شوند. همچنین کمبود ویتامین C نیز سبب بروز این بیماری میشود. میگوها در تمام مراحل رشد به این بیماری حساس هستند و روش درمان آن بسته به عامل بیماری متفاوت میباشد. مشاهده آبشش سیاه ممکن است به علت قارچها نیز باشد.
بیماری قارچی فوزاریوم در میگو یکی از بیماریهای قارچی است. فوزاریوزیس در میگو به بیماری آبشش سیاه (Black Gill Disease) (زیرا سبب ایجاد لکههای تیرهرنگ روی سطح آبشش و پوسته میشود) و یا به قارچ زدگی میگو معروف است.
عامل این بیماری عمدتاً فوزاریوم سولانی (Fusarium solani) است و میتواند در میگوهای خانواده پنائیده تلفات شدیدی ایجاد کند. تقریبا تمامی گونههای میگو در مراحل تخم، لارو، پست لاروی و نوجوانی به این بیماری حساس هستند. قارچ عامل این بیماری بهطور مشخص بافتهای مرده یا آسیبدیده مانند زخمهای ناشی از تراکم بالا، آبشش آسیبدیده یا زخمهای ناشی از سایر بیماریها را موردحمله قرار میدهد. استفاده از مواد ضد قارچی تا حدودی در کنترل این بیماری مؤثر است.
در مرحله اولیه این بیماری، آبشش ها به رنگ زرد و نارنجی تا قهوهای روشن تبدیل میشوند. آبشش ها در نهایت تیره تر تا زمانی که سیاه شوند. زخمهای سیاه رنگی بر روی آبشش، ضمائم و کوتیکول میگو ایجاد میشود. معمولاً ضایعات در قسمتهای انتهایی ضمائم میگوها ایجاد میشود. این قارچ نمیتواند در کوتیکول سالم بیماری ایجاد کند.
برای تشخیص بیماری ابتدا مشاهده زخم در میگوهای مولد و بالغ است آنگاه نمونهگیری، کشت و جداسازی قارچ عامل بیماری صورت میگیرد.
درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما پیشگیری از طریق ایجاد شرایط مناسب پرورشی، رعایت اصول بهداشتی، عدم آسیبرسانی به کوتیکول و درنهایت خارج کردن مولدین آلوده صورت میگیرد.
آماده سازی نامناسب استخر قبل از ذخیره سازی، تعویض کم آب، عدم هوادهی، مقدار زیاد خاک سیاه در کف استخر، استفاده نامنظم از پروبیوتیک.
نگارنده: ساراپارسا کارشناس ارشد شیلات